Met de oplevering van het nieuwe Esdal College Borger is dit jaar een karakteristieke, energieneutrale en toekomstbestendige leeromgeving gecreëerd. Het door het Drentse landschap geïnspireerde schoolgebouw met een oppervlakte van 1.800 vierkante meter biedt ruimte aan ongeveer tweehonderd leerlingen (vmbo en onderbouw havo en vwo). Speciale aandacht was er voor het energiezuinige binnenklimaat.
Het pand aan de rand van Borger kent verschillende praktijk- en theorielokalen, een uitgebreide keuken, een werkplein, ruimte voor multimedia, een roboticahoek en een dakterras. Naast het schoolgebouw is er een gymzaal van 550 vierkante meter gerealiseerd. De begane grond van het compacte schoolgebouw is bedoeld voor actiefgericht werken met praktijkvakken als Dienstverlening & Producten en Kunst & Cultuur. Op de bovenverdieping vinden de leerlingen een rustige leeromgeving met ruimte voor theoretische vakken en geconcentreerd werken. De leerlingen van het Esdal College mochten zelf meedenken over het ontwerp en hebben ervoor gezorgd dat de school voorzien is van de nieuwste technologische snufjes.
Drents landschap
Het ontwerp van de nieuwe school (door bdg architecten) vormt een harmonieus geheel met de omgeving, waarin Drentse veen- en zandlandschappen domineren. Dit is onder meer terug te zien in de materialisatie van het gebouw: een robuuste, gemetselde plint symboliseert de grillige, organische zandgronden, terwijl de gevel met donker hout verwijst naar turfwinning. De gekruiste ribben op de verdieping verwijzen naar het ambachtelijke vlechtwerk dat typerend is voor de traditionele boerderijen in de regio.
Hellende zaagtanddaken bieden veel extra ruimte op de bovenverdieping. Bovendien vangt de minder steile zuidwestzijde zonne-energie op, terwijl daklichten gericht op het noordoosten ervoor zorgen dat natuurlijk licht zonder onnodige opwarming diep de school in kan komen. De open kantine, met zichtlijnen naar boven, versterkt het gevoel van verbondenheid en zorgt voor een huiselijke sfeer in het gebouw.
Gezond binnenklimaat
Duurzaamheid en toekomstbestendigheid stonden centraal bij het ontwerp en de realisatie van de nieuwe school. Het gebouw is energieneutraal dankzij onder andere zonnepanelen op de daken. Daarnaast is er veel aandacht besteed aan een gezond binnenklimaat, wat essentieel is voor een comfortabele, gezonde leer- en werkomgeving en goede leerprestaties.
Het binnenklimaat wordt beheerd door één compleet integraal systeem dat de verwarming, koeling, ventilatie en regeltechniek verzorgt, en is geleverd door één fabrikant: Daikin. Het toegepaste VRV-systeem is koploper in de warmtepompmarkt en voorziet met de efficiëntste technieken zeer energiezuinig voor de juiste temperatuur en comfort. De leerkracht stelt in een ruimte de gewenste temperatuur in en het verwarmen en koelen gaat verder volautomatisch. Waar gelijktijdig in verschillende ruimtes verwarmd en gekoeld wordt, wordt energie hergebruikt.
Het ventilatiesysteem meet per ruimte het CO2-gehalte en stuurt de juiste hoeveelheid verse lucht naar die ruimte zonder dat de leerkracht erover hoeft na te denken. Verspilling van energie behoort hiermee tot het verleden. De prestaties van het klimaatsysteem worden constant gelogd en beheerd. Dit betekent dat het beheerteam precies kan zien hoe het systeem functioneert en waar eventuele aanpassingen nodig zijn.
Dienstverlening
Over het ontwerp en alle samenwerking vertelt Simon Klijnstra (Daikin): “In dit integrale VRV-systeem hebben we onze zuinigste warmtepomp toegepast. Verder staan er aparte luchtbehandelingskasten in de gymzaal en in de school zelf. De keuze valt in dit soort situaties op ons, omdat we het meest energiezuinige apparaat op de markt leveren en met onze dienstverlening ervoor zorgen dat het apparaat op de juiste manier wordt geïnstalleerd én gebruikt. Wij helpen namelijk óók bij het ontwerp, bij de realisatie, bij het gebruik en hoe de installatie daarna nóg beter kan werken.”
“Wat bij dit soort installaties voor sommige scholen bijzonder is”, vervolgt Klijnstra, “is bij ons allemaal al standaard. Denk daarbij aan de vele meetsensoren in het gebouw en het centrale besturingssysteem daarachter. Zo kun je dankzij een automatisch mailtje ook vanaf een afstand zien wat er gebeurt en ingrijpen bij een storing. Maar voor die tijd is er vaak al wat gedaan, zodat er juist geen storing komt. Je krijgt dan eerst een melding dat er misschien iets niet helemaal optimaal verloopt. Daarbij wordt er bijvoorbeeld gekeken naar de basistemperatuur en het verloop van het CO2-gehalte. Is er misschien een korte piek geweest?”
Budget
Het realiseren van een gezond binnenklimaat binnen het beschikbare budget bracht in Borger diverse uitdagingen met zich mee. Samen met installatieadviseur Sijperda Hardy en Daikin heeft de opdrachtgever vroegtijdig de beste aanpak verkend. Bij de realisatie zijn de installateurs Lammerink en Velgsib gezamenlijk opgetrokken met de adviseur en fabrikant. De keuze voor een installatie met regeltechniek van één fabrikant maakt dat alle onderdelen integraal samenwerken en de realisatie en het beheer goedkoper en eenvoudiger worden.
“Op basis van het budget”, licht Klijnstra toe, “hebben we met slimme oplossingen het meest optimale systeem gerealiseerd. Dat zit hem in details als de juiste hoeveelheid lucht ventileren en de precieze hoeveelheden warmte en koeling die er nodig is. Dat kiezen van oplossingen verloopt gedurende het proces van grof naar fijn. En vervolgens kun je alles nog net even een stapje efficiënter doen en de installateur helpen om de apparatuur zo efficiënt mogelijk te installeren. Dan krijg je in plaats van meerwerk juist minderwerk. Het helpt wel enorm dat we al in de ontwerpfase konden meedenken, want dan kun je het leidingwerk op een veel slimmere en goedkopere manier verwerken.”
“Verder konden we door soft- en hardwarematige slimmigheden flink besparen op de kosten van het gebouwbeheersysteem, zonder dat de functionaliteit achteruitging. De sensor in een klaslokaal blijft steeds hetzelfde, maar de wetenschap die op de achtergrond verstopt zit in de technische ruimte verschilt. Daarin moet je een keuze maken, maar een schoolgebouw is wat dat betreft relatief overzichtelijk. Door vooraf goed door te vragen, hoefde niet te worden gekozen voor de duurste variant. Door een systeem net iets simpeler te maken, zonder groot effect voor de gebruiker, bespaar je veel geld.”
Met het nieuwe Esdal College heeft Borger een duurzaam, toekomstbestendig en inspirerend schoolgebouw dat leerlingen de ruimte geeft om zich optimaal te ontwikkelen, terwijl het tegelijkertijd voorziet in een gezond en zeer energiezuinig binnenklimaat.
